Wydawać by się mogło, że dożynki to przestarzała tradycja, powoli przechodząca do lamusa. Nic bardziej mylnego! To chętnie obchodzone święto symbolizujące zwieńczenie ciężkiej pracy rolników, czas podsumowania rocznych plonów oraz uroczystość obfitująca w dobrą zabawę. Każdy rolnik dumny ze swojego dorobku, chętnie uczestniczy w dożynkach wraz ze swoją rodziną, znajomymi, sąsiadami. Skąd wzięła się ta ciekawa tradycja? Jakie są jej korzenie? I co dzieje się w gospodarstwie po zakończonych żniwach zwieńczonych dożynkami? Odpowiedzi na te pytania przedstawimy w dalszej części artykułu.
Geneza Święta Plonów
Tradycja ta wywodzi się jeszcze z czasów przedchrześcijańskich, kiedy to Słowianie w trakcie równonocy jesiennej, czyli w nocy z 22 na 23 września składali ofiary na cześć bogów – m.in. Welesa, Mokoszy czy Świętowita. Obrzędom dziękczynnym, po ukończeniu żniw i prac polowych, towarzyszyły biesiady, śpiewy, tańce, zaplatanie wieńców oraz wróżby mające na celu przewidzenie nadchodzącego urodzaju. Dożynki, w zależności od regionu, nosiły także nazwy: wyżynki, obrzynki, wieniec, wieńcowe, okrężne.
Rozwój gospodarki folwarczno-dworskiej w Polsce w XVI wieku przyczynił się do wprowadzenia tradycji dożynkowej na dwory majątków ziemskich. Były to uroczystości wyprawiane dla służby i pracowników w nagrodę za ich ciężką pracę podczas żniw. W XIX wieku coraz częściej organizowano również dożynki chłopskie i gospodarskie. Obchodzone były na wzór dożynek dworskich. Bardziej majętni gospodarze wyprawiali uroczystości dla rodziny i domowników oraz swoich pracowników. Okres międzywojenny rozwinął tradycję dożynkową o uroczystości gminne, powiatowe czy parafialne. Ich organizatorami i inicjatorami były najczęściej partie chłopskie, lokalne samorządy, parafie, kółka rolnicze lub szkoły. Towarzyszące dożynkom wystawy, festyny czy ludowe występy artystyczne podkreślały odrębność chłopską oraz dumę z przynależności do stanu rolniczego. Po II wojnie światowej, dożynki miały charakter bardziej polityczny, a ich organizatorami byli przedstawiciele władz administracyjnych. Pomimo tego, ze ówczesne dożynki były głównie wyrazem poparcia dla władzy i polityki rolnej, nadal zawierały tradycyjne elementy, jak wieńce, pieśni i towarzyszące festyny, a ich data przypadała na jedną z niedziel będącą blisko równonocy jesiennej. W czasach PRL-u dożynki bywały wykorzystywane do celów propagandowych i miały podkreślać siłę ważnego elementu władzy komunistycznej, jakim był „sojusz robotniczo-chłopski”.
Współczesne zwieńczenie prac rolniczych
Od lat 90-tych XX wieku, dożynki są w szczególności świętem o charakterze dziękczynnym, a uroczystości mają wymiar religijny lub świecki oraz ludowy. Do dziś zachowane zostały symboliczne elementy, takie jak wieńce, dary z najnowszych plonów składane podczas obrzędów liturgicznych, chleb i sól dla gospodarza dożynek (kapłana lub przedstawiciela lokalnej administracji). Ponadto dożynki najczęściej kończą się festynem, który ma na celu integracje lokalnej społeczności oraz dobrą zabawę. Uroczystościom dożynkowym często towarzyszą różnego rodzaju wystawy (np. rękodzieła artystycznego lub sztuki ludowej), barwne korowody, występy zespołów pieśni i tańca lub artystów znanych na szerszą skalę.
A co po dożynkach?
Wydawać by się mogło, że po dożynkach rolnik może odpoczywać do woli – a przynajmniej do wiosny. Rzeczywistość jest jednak inna. Każdy rolnik wie, że odpoczynek po intensywnych żniwach jest niezwykle istotny, ale ma również świadomość tego, że czeka go jeszcze wiele zadań, a praca w nadchodzącym sezonie wymaga odpowiednich przygotowań. Po zakończonych uprawach należy poddać ziemię odpowiedniej regeneracji, a jednocześnie przygotować ją do kolejnego sezonu, aby płody rolne w następnym sezonie były równie obfite. Jesienią wielu rolników przystępuje też do następnych czynności, niezbędnych do utrzymania prawidłowego rytmu rocznego całego gospodarstwa. Są to mi.in. zbiory kiszonek, zbiory kukurydzy na ziarno, orki gleby czy siewy zbóż zimowych.
Przygotowania do zimy
Tuż przed zimą regeneracji wymagają także mocno wyeksploatowane maszyny. Przeglądu stanu technicznego maszyn rolniczych należy dokonać tuż po zakończeniu prac. Nie powinno się czekać z tym do wiosny, gdyż do tego czasu kondycja posiadanych maszyn może ulec znacznemu pogorszeniu. Po zakończonym sezonie przede wszystkim należy maszyny oczyścić, by nie doprowadzić do powstawania rdzy na częściach, do których przywarły wilgotne resztki roślin czy gleby. Kolejnym krokiem przy posezonowej konserwacji maszyn jest sprawdzenie przewodów, filtrów, łożysk, kontrola części najmocniej narażonych na zużycie podczas pracy w polu oraz ocena stanu powłok malarskich. Wszystko to ma na celu dotarcie do ewentualnych usterek i odpowiednio szybkie zdefiniowanie problemów, a co za tym idzie – określenie zapotrzebowania na części rolnicze.
Pomoc podczas posezonowej konserwacji maszyn
Gdy już wiadomo, jakie części w ciągnikach lub kombajnach wymagają wymiany, wielu rolników wybiera się na zakupy do stacjonarnego sklepu rolniczego. Warto wziąć także pod uwagę możliwość kupna części zamiennych w internetowym sklepie rolniczym, takim jak ZENOX.pl. W prosty i szybki sposób można wyszukać potrzebną część, sprawdzić jej parametry, a w przypadku wątpliwości zasięgnąć porady fachowców poprzez czat na stronie lub tradycyjną rozmowę telefoniczną. Zakupy internetowe pozwalają na znalezienie części pośród szerokiego asortymentu, znacznie większego niż w sklepach stacjonarnych. Oczywiście w lokalnym sklepie możliwe jest zamówienie części zamiennych, których w danym momencie nie można otrzymać „od ręki”, ale zdecydowanie wydłuża to czas oczekiwania na realizację transakcji.
W internetowym sklepie rolniczym ZENOX.pl po złożeniu zamówienia następuje błyskawiczna dostawa pod wskazany adres (darmowa przy zakupach za min. 150 zł), a każdy klient ma aż 100 dni na zwrot towaru, jeśli zakup okaże się nietrafiony. Z pomocą zaufanego, internetowego sklepu rolniczego jesienna praca w gospodarstwie oraz posezonowa konserwacja maszyn może stać się szybka i bezproblemowa. Zakupy online są nie tylko wygodne, ale pozwalają zaoszczędzić cenny czas, który można przeznaczyć na upragniony odpoczynek po ciężkiej, całorocznej pracy.