W kultowym filmie Stanisława Barei „Miś” jest taka scena, w której do mieszkania aktorki Aleksandry Kozeł przychodzi inkasent. Dziś mało kto wie, kto to był inkasent. Inkasent był pracownikiem elektrowni, gazowni lub wodociągów, który odczytywał stan licznika energii elektrycznej, gazomierza lub wodomierza, na jego podstawie wystawiał rachunek, a nawet inkasował zapłatę. Dziś nie ma już inkasentów, ale w większości przypadków odczytu stanu licznika nadal dokonuje człowiek – kontroler poboru energii lub właściciel lokalu, który następnie wysyła SMS ze stanem licznika. Jednak i to wkrótce się zmieni, bo w całej Polsce trwa akcja wymiany liczników na inteligentne liczniki z funkcją zdalnego odczytu. Głównym celem akcji jest zwiększenie możliwości zarządzania zużyciem energii i jej oszczędzanie. To zaledwie jeden z przykładów wykorzystania zdalnego odczytu w systemach telemetrycznych.
Co to jest zdalny odczyt?
Zdalny odczyt to technologia, która nie wymaga obecności człowieka w miejscu, w którym wykonywany jest pomiar. Wynik pomiaru jest przesyłany przewodowo za pomocą magistrali danych lub bezprzewodowo do centrum sterowania lub nadzoru procesu na rzecz którego wykonywane są pomiary.
Do zalet zdalnego odczytu należą:
- możliwość umieszczania urządzeń pomiarowych w trudno dostępnych miejscach, jak studzienki, strychy i piwnice, rurociągi, itp.;
- szybki dostęp, często w czasie rzeczywistym, do wszystkich danych pomiarowych pochodzących z wielu urządzeń;
- możliwość tworzenia sieci pomiarowych obejmujących znaczny obszar i rozproszenie urządzeń pomiarowych w znacznych odległościach od centrum sterowania i nadzoru procesu.
Większość stosowanych obecnie w automatyce przemysłowej urządzeń pomiarowych to urządzenia zapewniające zdalny odczyt danych. Należą do nich m.in. inteligentne liczniki poboru energii elektrycznej, gazomierze, wodomierze, ciepłomierze, czy nadajniki GPS oraz różnego rodzaju czujniki i detektory takie, jak pętle indukcyjne i oporowe, czujniki wilgotności, czujniki zmierzchowe, detektory ruchu, detektory dymu, detektory dwutlenku węgla (czadu), itp. Urządzenia pomiarowe umożliwiające zdalny odczyt są stosowane w telemetrii i telematyce.
Telemetria do dziedzina automatyki przemysłowej zajmująca się przesyłaniem wartości pomiarowych na odległość. Umieszczone w terenie urządzenia dokonują pomiaru wybranej wielkości i automatycznie przesyłają zebrane dane do systemu nadzorującego dany proces.
Telematyka dzięki integracji rozwiązań informatycznych, telemetrii i automatyki wykorzystuje zdalny odczyt danych pomiarowych do monitorowania, nadzoru i sterowania przebiegiem procesów produkcyjnych, technologicznych, zarządzania, itp.
Jak działa zdalny odczyt w systemach telemetrii
Zdalny odczyt może być realizowany na wiele sposobów. Większość urządzeń pomiarowych umożliwiających zdalny odczyt danych jest wyposażona w kilka interfejsów zapewniających niezakłóconą i pewną transmisję danych. Mogą to być: RS232, RS485, M-bus, Ethernet. Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie transmisji bezprzewodowej z wykorzystaniem technologii GPRS oraz LTE-M.
W systemach telemetrii mają zastosowanie różnorodne urządzenia do transmisji i przetwarzania danych. Konwertery służą do zmiany rodzaju transmisji danych pochodzących z urządzeń pomiarowych nie posiadających odpowiedniego do danego rodzaju transmisji interfejsu np. konwerter RS232/M-Bus umożliwia podłączenie urządzenia wyposażonego w interfejs RS232 do magistrali M-Bus. Koncentratory i moduły wejścia-wyjścia umożliwiają przyłączenie kilku, a nawet kilkunastu urządzeń pomiarowych dostarczających dane cyfrowe i analogowe w celu ich gromadzenia, przetwarzania i dalszej transmisji redukując do niezbędnego minimum okablowanie sieci telemetrycznej.
Sterowniki swobodnie programowalne to wyspecjalizowane komputery, które łączą w sobie funkcje koncentratorów i urządzeń wejścia-wyjścia, ale pełnią też rolę autonomicznych systemów sterowania. Wykonując zapisany w wewnętrznej pamięci program w odpowiedzi na przychodzące dane pomiarowe mogą sterować lokalnymi modułami wykonawczymi np. uruchamiając silniki, pompy, elektrozawory i przekazując do centralnego systemu sterowania nie tylko dane pomiarowe, ale także informacje o zdarzeniach i aktualnym stanie urządzeń wykonawczych.
Na koniec centralny system sterowania i nadzoru systemu telemetrycznego oparty na oprogramowaniu SCADA przetwarza i gromadzi dane pochodzące od wszystkich urządzeń pomiarowych i sterowników, analizuje je, wizualizuje nadzorowany proces oraz realizuje związane z nim działania dodatkowe np. zestawienia, wydruki rachunków, itp.
Materiał zewnętrzny
