Polska uzyskała 7,04 pkt na 10 możliwych, co dało jej 77. miejsce wśród 162 krajów świata sklasyfikowanych wg poziomu „Wolności Gospodarczej”, wynika z tegorocznego raportu „Wolności Gospodarczej Świata”, udostępnionego przez Centrum im. Adama Smitha. Rok wcześniej Polska uzyskała 7,31 pkt, plasując się na 59. miejscu.
Doroczny raport opracowywany jest przez tzw. Sieć Wolności Gospodarczej (Economic Freedom Network) – grupę niezależnych instytutów z ponad 100 krajów, współpracujących pod przewodnictwem Instytutu Frasera z Vancouver w Kanadzie. Polskim członkiem sieci jest Centrum im. Adama Smitha.
„Za spadek naszej wolności gospodarczej odpowiedzialne były przede wszystkim: niższy o 1,35 punktu w stosunku do roku poprzedniego poziom jakości pieniądza i systemu bankowego (obszar 3) oraz niższy o 0,27 punktu poziom jakości systemu prawnego i ochrony prywatnej własności (obszar 2). Spadek w obszarze 4 (wymiana międzynarodowa) był jedynie minimalny. Spadek rozmiarów rządu i opodatkowania (obszar 1) oraz spadek regulacji gospodarczej (obszar 5) – dające wzrost wolności gospodarczej – były zbyt małe, by skompensować wspomniane ubytki w sferze 3 i 2. Dla niektórych obserwatorów zanotowany spadek wolności gospodarczej w sferze pieniądza może wydać się przesadzony czy wręcz nieuzasadniony. I faktycznie, po części wynika on z niedoskonałego – skokowego – sposobu mierzenia jednej z wchodzących w skład indeksu zmiennych (zmienna 3.D = 5,0). Jednak, gdyby nawet sztucznie założyć, że spadku w tej dziedzinie nie było, a nasza gospodarka uzyskała w tej dziedzinie maksymalną możliwą ocenę równą 10,0, to i tak całkowity indeks wolności gospodarczej dla Polski spadłby do poziomu 7,29, co dawałoby nam 63 pozycję na świecie” – powiedział ekspert Centrum im. Adama Smitha Andrzej Kondratowicz, cytowany w komunikacie.
Polska uplasowała się w rankingu między Serbią (7,05) a Kirgistanem (6,99).
„Porównanie Polski z bezpośrednimi sąsiadami nie jest już tylko niepokojące – jest alarmujące. Niższy od nas poziom wolności gospodarczej notuje tylko Rosja (6,74 = 89. miejsce), Białoruś (6,35 = 114. miejsce) i Ukraina (6,06 = 131. miejsce). Wszyscy pozostali sąsiedzi wyprzedzają nas: Litwa jest na 11. pozycji na świecie (8,10), Niemcy na 21. (7,85), Czechy na 25. (7,81), Słowacja na 38. (7,63). Daleko przed nami jest także Rumunia (23. = 7,83) i Bułgaria (32. = 7,74)! Co symptomatyczne, nawet Węgry uplasowały się powyżej Polski i były w 2018 r. na 53. pozycji (7,44). Jeśli komuś wydawało się, że kraje skandynawskie czy Francja mają mało wolności gospodarczej i kapitalizmu, to ranking Instytutu Frasera szybko wyprowadzi go z błędu: Dania jest na 11. pozycji, Finlandia na 29., Szwecja na 46., a uchodząca za super-przeregulowaną gospodarka Francji na 57. Lekcja płynąca z tego dla Polski powinna być zupełnie jasna – dodał Kondratowicz.
Wyniki Polski w poszczególnych obszarach wolności gospodarczej w 2018 r. wyglądały następująco:
– Rozmiar rządu: 5,67 (126. miejsce; wzrost z 5,36)
– Państwo prawa i ochrona własności prywatnej: 5,99 (46. miejsce; spadek z 6,26)
– Dobry pieniądz: 8,32 (91. miejsce; spadek z 9,67)
– Swoboda wymiany międzynarodowej: 7,91 (54. miejsce; spadek z 7,95)
– Regulacja (rynku kredytowego, rynku pracy i działalności firm łącznie): 7,32 (73. miejsce; wzrost z 7,29), podało Centrum.
Od wielu lat pierwszą pozycję w rankingu utrzymuje Hongkong. W tym roku uzyskał 8,94 pkt. Tuż za nim plasują się: Singapur (8,65), Nowa Zelandia (8,53) i Szwajcaria (8,43).
Czołowa czwórka nie zmieniła się od kilku lat. Pierwszą dziesiątkę dopełniają: Australia (8,23), Stany Zjednoczone (8,22), Mauritius (8,21), Gruzja (8,18), Kanada (8,17) i Irlandia (8,13) – najwyżej sklasyfikowany kraj Unii Europejskiej, podano także. Z pierwszej dziesiątki wypadła Wielka Brytania (8,08; miejsce 13.), podano także.
„Wartości IWG i pozycje w rankingu innych znaczących gospodarek narodowych były następujące: Japonia – 7,88 (20.); Niemcy – 7,85 (21.); Francja – 7,40 (57.); Rosja – 6,74 (89.); Brazylia i Indie – 6,56 (ex equo 105.); Chiny – 6,21 (124.). W ostatniej dziesiątce nadal dominują kraje afrykańskie – jest ich tam osiem. Jednak krajem o najniższej wolności gospodarczej od lat pozostaje Wenezuela (3,34). Inny przedstawiciel Ameryki Południowej – Argentyna też coraz bardziej zbliża się do dna tabeli (5,78 – 144 miejsce)” – czytamy w materiale.
Wyniki raportu 2020 roku oparte są na danych za rok 2018 (najnowsze osiągalne dla dużej liczby krajów). Głównymi autorami są Jim Gwartney, Bob Lawson, Josh Hall i Ryan Murphy – amerykańscy ekonomiści akademiccy niezależni od Instytutu Frasera.
IWG mierzy stopień, w jakim otoczenie instytucjonalne i polityka rządowa w poszczególnych krajach przyczynia się do zwiększenia (lub zmniejszenia) wolności gospodarczej. Podstawami wolności gospodarczej są: możliwość wolnego wyboru dokonywanego przez jednostki (obywateli), swoboda wymiany gospodarczej, wolność konkurowania, oraz bezpieczeństwo (pewność) prywatnej własności.
Czterdzieści dwie zmienne, z których składa się obecnie IWG, zostały podzielone na pięć obszarów: (I) rozmiar rządu; (II) praworządność i ochrona praw własności; (III) dostęp do dobrego pieniądza; (IV) brak ograniczeń w gospodarczej wymianie z zagranicą; oraz (V) regulacje prawne działalności przedsiębiorstw, rynku pracy i rynku kapitałowego.
(ISBnews)
