Stępina-Cieszyna/Schron. Główna Kwatera Dowodzenia „Południe” w Stępinie-Cieszynie to imponujący kompleks niemieckich fortyfikacji z okresu II wojny światowej.
Zbudowany z myślą o dowodzeniu operacjami wojskowymi przeciwko ZSRR.
Wiosną 1940 roku naczelne dowództwo Wehrmachtu wybrało powiat strzyżowski na lokalizację jednego z takich obiektów, który miał być ważnym punktem logistycznym dla ofensywy wschodniej.
Budowa, nadzorowana przez niemiecką Organizację Todta, rozpoczęła się latem 1940 roku i angażowała od 3 do 6 tysięcy pracowników. Ze względów bezpieczeństwa miejsce objęto ścisłą kontrolą wojskowo-policyjną, a dostęp mieli jedynie upoważnieni pracownicy niemieccy.
Kompleks składał się z licznych obiektów: schronów, bunkrów strażniczych, kwater mieszkalnych oraz budynków technicznych. Najbardziej charakterystyczną budowlą był naziemny tunel schronowy, w którym 27-28 sierpnia 1941 roku odbyło się historyczne spotkanie Hitlera z Benito Mussolinim. W tym czasie na terenie kwatery zatrzymał się sztabowy pociąg Hitlera.
Po wojnie obiekty były czasowo wykorzystywane przez Armię Czerwoną jako szpital polowy, a w późniejszych latach przejęte przez Ludowe Wojsko Polskie.
W latach 60. XX wieku część schronów, m.in. schrony nr 1 i 2, wynajęto Narodowemu Bankowi Polskiemu, a następnie Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Stępinie, która używała ich jako pieczarkarnię aż do 1990 roku.
Od 2000 roku schron nr 1 został oficjalnie przekazany gminie Frysztak i dziś pełni funkcję atrakcji turystycznej.
Zwiedzający mogą zobaczyć tunel schronowy i pozostałe zachowane struktury, które stanowią unikalne świadectwo wojennej historii i inżynierii obronnej tamtego okresu.
