Opłacalność fotowoltaiki rośnie. Program dofinansowania instalacji fotowoltaicznych w Polsce o nazwie „Mój Prąd” zaplanowany na lata 2019-2024 lub do wyczerpania środków w wysokości 1 mld zł sprawił, że o pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych wielu inwestorów myśli już na etapie projektu budynku. Równie liczna jest grupa inwestorów decydujących się na rezygnację z usług zewnętrznych dostawców energii i przejście na produkcję jej we własnym zakresie.
Czy instalacja PV opłaca się w indywidualnym gospodarstwie domowym?
Instalację fotowoltaiczną warto kupić, ponieważ wytwarza darmowy prąd dla domu. Z fotowoltaiką miesięczne rachunki za prąd wynoszą maksymalnie 10-30 PLN (opłaty stałe + podatki). Okres zwrotu to jakieś 7-9 lat, a potem przez kolejne 16-20 lat mamy prąd za darmo. Ponadto ceny energii stale wzrastają, więc opłacalność inwestycji z czasem będzie rosła.
Decydując się na zakup instalacji fotowoltaicznej mamy do dyspozycji kilka metod dofinansowania:
- Program “Mój prąd” (wdrożony w 2019 roku)
- Programy “Prosument 2” – budżet programu wynosi 800 mln złotych na lata 2014-2022 z możliwością zawierania umów pożyczek (kredytu) wraz z dotacją do 2020 roku
- Program “Czyste Powietrze” – o dofinansowanie starać można się w terminie od 19 września 2018 r. do 30 czerwca 2027 roku.
Jeśli więc wahamy się nad wyborem metody pozyskiwania energii elektrycznej dla naszego domu, warto zdać sobie sprawę, że prosumenci (konsumenci będący jednocześnie zaangażowani w proces tworzenia i promowania produktu albo; słowo to pochodzi od połączenia wyrazów “producent” i” konsument”) znajdują w Polsce coraz więcej udogodnień formalno-prawnych.
Czy opłaca się założyć farmę fotowoltaiczną?
Równie opłacalna jest inwestycja w przypadku farm fotowoltaicznych (farmy fotowoltaiczne to specjalnie wydzielone strefy terenu z rozlokowanymi instalacjami paneli zamieniających energię słoneczną w energię elektryczną).
Koszt przygotowania projektu, wybudowania i przyłączenia do sieci 1 MW farmy spadł z 3,8 mln zł w 2016 roku do nawet 2,8 mln zł w 2018 roku. Typowa elektrownia o mocy 1 MWp zajmuje obszar około 2 ha i jest w stanie wyprodukować od 950 – 1100 MWh rocznie w zależności od lokalizacji i konfiguracji.
Jeśli planujemy budowę farmy/elektrowni w systemie aukcyjnym, przy obecnie najniższych nakładach inwestycyjnych – 2,5 mln zł/MW oraz przy najwyższej możliwej, bliskiej referencyjnej – 385 zł/MWh, cenie z wygranej aukcji, zdyskontowany okres zwrotu może wynosić ok. 10 lat.
Oznacza to, że spłata kredytu możliwa będzie na kilka lat przed zakończeniem poaukcyjnego kontraktu różnicowego na sprzedaż energii i na ok. 10 lat przed upływem żywotności urządzeń.
Elektrownia fotowoltaiczna przy atrakcyjnych warunkach dofinansowania powinna zapewnić zwrot z inwestycji w ciągu 10 – 11 lat.
Czy założenie spółdzielni energetycznej jest opłacalne?
Spółdzielnie energetyczne to rodzaj spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej, której celem jest produkcja energii elektrycznej na własny użytek oraz na sprzedaż.
Dzięki takiemu rozwiązaniu spółdzielnie czy wspólnoty mieszkaniowe korzystają z energii elektrycznej wyprodukowanej z ogniw fotowoltaicznych, wykorzystując je do własnych potrzeb użytkowych, a nadwyżki odprowadzają do sieci operatora energetycznego. Panele fotowoltaiczne instalowane są najczęściej na dachach budynków wielorodzinnych (bloków).
Dzięki nowej ustawie z lipca 2019 i prawu energetycznemu obowiązującemu w Polsce każda spółdzielnia mieszkaniowa czy wspólnota mieszkaniowa może stać się spółdzielnią energetyczną.
Wyprodukowana dzięki PV energia może być wykorzystana jedynie na potrzeby części wspólnej: do oświetlenia klatek schodowych, garaży, pracę wind czy wentylacji. Nadwyżki są odprowadzane do sieci i rozliczane w formie upustów. One także mogą być wykorzystane wyłącznie do zasilania części wspólnej. Zgodnie z obecnymi przepisami nie można jej dystrybuować wśród mieszkańców bloku.
Opisane rozwiązanie funkcjonuje już w Polsce (np. we Wrocławiu). Powierzchnia spółdzielczej elektrowni fotowoltaicznej zajmuje 0,5h. Dzięki niej, roczne koszty energii zmniejszyły się z 425 tys. zł do 120 tys. zł.
Co wpływ na opłacalność instalacji fotowoltaicznej?
- Koszt inwestycji (najczęściej ilustruje go wskaźnik PLN/1kW. )
- Kąt nachylenia dachu, jego położenie względem kierunków świata oraz ilość padającego nań słońca.
- Rzeczywiste zużycie energii – inwestycję należy poprzedzić analizą rachunków za prąd. Im więcej prądu zużywasz podczas dnia, tym bardziej fotowoltaika się opłaca.Przewymiarowana instalacja fotowoltaiczna nie jest opłacalna.
- Sprawność i moc paneli.
Warto mieć świadomość, że o ile żywotność ogniw fotowoltaicznych określa się na ok. 25 lat, o tyle inwerter ma znacznie krótszy okres eksploatacji. Producenci zwykle udzielają 5 -12 lat gwarancji. Rzeczywisty czas eksploatacji inwertera/falownika można jednak bardzo wydłużyć: jeśli nie pracuje on na maksymalnej mocy, jest poprawnie zainstalowany, nie przegrzewa się, ani nie kurzy.
Planując montaż instalacji w 2020 roku, warto wziąć pod uwagę obecne trendy na rynku. Według nieoficjalnych danych rynek fotowoltaiczny powiększył się niemal dwukrotnie w ciągu ostatniego roku. Zwiększone zainteresowanie energią ze źródeł odnawialnych panujące na terenie całego kraju, odbija się cenach instalacji.
Koszt fotowoltaiki jest najniższy w historii, a wysyp firm zajmujących się instalowaniem PV coraz intensywniejszy. Wybór rzetelnej firmy to gwarancja optymalizacji kosztów instalacji.
Opłacalność instalacji On-grid i Off-grid
Jednorodzinnym gospodarstwom domowym zdecydowanie bardziej opłacalną opcją jest system On-grid, czyli czyli instalacja podłączona do sieci. Polskie prawo wymusza na zakładach energetycznych obowiązek skupu nadwyżek energii elektrycznej od prywatnych podmiotów. Stawki są z góry ustalone.
Jest to rozwiązanie wygodne oraz pozwalające w dużo krótszym czasie (niż w przypadku instalacji off- grid) zwrócić koszty inwestycji w panele fotowoltaiczne.
Instalacja Off-grid opłacalna jest w przypadku obszarów oddalonych od sieci energetycznej (“od cywilizacji”), gdzie sieć jest niedostępna lub w celu wyeliminowania podatności na awarie. W przypadku standardowego gospodarstwa domowego, instalacja Off-grid nie jest opłacalna finansowo.
Ocenia się, że koszty inwestycyjne systemu są 3-4 razy wyższe niż przypadku instalacji połączonej z siecią: instalacja Off-grid wymaga bardziej skomplikowanego sprzętu, jest również bardziej skomplikowana w montażu. Utrzymuje się też, że nie jest tak przyjazna dla środowiska, jak instalacja On-grid.
Materiał powstał we współpracy z firmą SyntezaOZE, która specjalizuje się sprzedaży i montażu systemów fotowoltaicznych dla klientów indywidualnych, rolników i firm na terenie całej Polski.
