W polskich realiach proces przeprowadzenia wyceny firmy nie jest rzadkim przypadkiem. Coraz częściej wiedza na temat wartości przedsiębiorstwa to podstawa do dokonania transakcji kupna – sprzedaży całej firmy albo tylko jej części. Poza tym może zaistnieć konieczność wyceny firmy przy weryfikacji zdolności kredytowej, a także na potrzeby postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego. Powstaje więc pytanie, kto może przeprowadzić wycenę? I jakie są metody używane w tym celu?
Wycena firmy – regulacje prawne
W zakresie wyceny przedsiębiorstw w Polsce nie ma ściśle określonych uregulowań prawnych, które w jednoznaczny sposób określałyby, jak należy przeprowadzić proces wyceny spółki. Jedynie w Ustawie o rachunkowości określono zasady wyceny aktywów i pasywów, natomiast w Kodeksie spółek handlowych znajdziemy wytyczne dotyczące wyceny akcji oraz udziałów umarzanych, a także w celu przeprowadzenia procesów transformacyjnych spółki. Nie zostało sprecyzowane, kto jest uprawniony do przeprowadzenia takiej wyceny i nigdzie nie ma potwierdzenia, że wyłącznie rzeczoznawca majątkowy albo biegły rewident ma do tego prawo. Zatem teoretycznie określenie wartości przedsiębiorstwa może dokonać dowolna osoba, która zdobędzie zaufanie, a także ma do tego odpowiednie kwalifikacje i kompetencje.
Kto najczęściej przeprowadza wycenę spółki?
Praktyka pokazuje, że głównymi kryteriami przy wyborze osoby lub specjalistycznej grupy osób odpowiedzialnych za wycenę spółki są: kwalifikacje ACCA, tytuł biegłego rewidenta, doświadczenie w sporządzaniu wycen innych podmiotów, wiedza zdobyta w dużych firmach doradczych lub audytorskich, a nieraz także istotne są rekomendacje od znajomych, itd. Przykładowo na stronie kancelarii rzeczoznawcy.net.pl znajdziemy dodatkowe informacje, jakie kompetencje zespołu specjalistów zagwarantują prawidłowe przeprowadzenie wyceny przedsiębiorstwa. Dodatkowo fachowa pomoc przy wycenie pozwoli uniknąć np. przepłacenia za udziały w stosunku do cen rynkowych.
Metody wyliczenia wartości spółki
Osoba przeprowadzająca wycenę wartości spółki początkowo ustala, jaki jest cel takiej wyceny. Następnie zbiera potrzebne dane i na ich podstawie wybiera metodę przeprowadzenia wyceny. Przykładowy opis wyceny udziałów w spółce z o.o. i wykorzystywane metody znajdziemy w artykule https://rzeczoznawcy.net.pl/wycena-udzialow-w-spolce-z-o-o/ .
Wśród najczęściej stosowanych metod wyceny firmy znajdują się:
- metody dochodowe
- metody majątkowe
- metody porównawcze
Metody dochodowe polegają na określeniu zdolności przedsiębiorstwa do generowania w przyszłości nadwyżek przepływów pieniężnych. Z punktu widzenia właściciela firmy, jego przedsiębiorstwo jest tyle warte, ile wynosi wartość obecna prognozowanych wolnych nadwyżek finansowych i udostępnionych właścicielowi.
Metody majątkowe to tradycyjne metody wyceny firmy. Wartością danego podmiotu gospodarczego jest suma posiadanych aktywów pomniejszona o zobowiązania. Zastosowanie mają cztery rodzaje metod majątkowych: księgowa, skorygowanych aktywów netto, likwidacyjna i odtworzeniowa.
Metody porównawcze opierają się na zasadzie porównania wycenianej firmy do spółki o podobnym profilu działalności, która jest notowana na rynku publicznym i dane do porównania są ogólnodostępne, ewentualnie brana jest pod uwagę inna firma, gdzie znane są szczegóły przeprowadzonej transakcji sprzedaży.
